در این مطلب به بهانهی انتشار کتاب Fight Club، بهترین آثار سینمایی که از کتابها اقتباس شدهاند را معرفی میکنیم.
بسیاری از فیلمهای خاطرهانگیز و جذابی که هر سال مشاهده میکنیم در اصل اقتباسهایی از رمانهای موفق هستند. امسال هم، فیلمهایی مثل «زنان کوچک» و «مرد ایرلندی» براساس رمانهایشان ساخته شدند و فیلم «جوکر» هم که اقتباسی از کتاب «بتمن: جوک کشنده» است، به روی پردهی سینماها رفت. در این مطلب انتشارات جنگل، به بهانهی انتشار رمان «باشگاه مشتزنی Fight Club» نگاهی به بهترین اقتباسهای سینمایی از آثار ادبی خواهیم داشت.
1- فیلم کشتن مرغ مقلد (1962)، براساس کتاب کلاسیک برجسته آمریکا
اقتباس سینمایی کتاب To Kill a Mockingbird اثر «هارپر لی» در سال 1962 روی پرده سینماها رفت. در نسخهی سینمایی کتاب شخصیتهای «آتیکوس فینچ» (Atticus Finch) و «بو ردلی» مورد توجه قرار گرفتند. همچنین ساختار نمایشی و روایت داستان نیز کاملا مطابق با روند داستان کتاب پیش رفته است. این دو عامل وام گرفته از کتاب، باعث ساخته شدن فیلمی جذاب شد که توانست برندهی جوایز گوناگونی مثل اسکار شود. «هارپر لی» نسخهی سینمایی رمان خود را بسیار دوست داشت و دربارهی آن میگوید: «من پیشنهادات زیادی برای ساخت اقتباسهای مختلفی مثل سریال تلویزیونی، نسخهی موزیکال و نمایش صحنهای داشتم اما همیشه آنها را رد میکردم. اما نسخهی سینمایی آن، یک اثر هنری کامل بود». نویسندهی رمان بسیار تحتتاثیر بازی «گرگوری پک» قرار گرفته بود که برای خلق شخصبت «آتیکوس» از پدر «هارپر لی» الهام گرفته بود.
2- فیلمهای پدرخوانده (1972، 1974)، بر اساس درامی جنایی دربارهی مافیا
هر زمان که کلماتی مثل «پدرخوانده» یا «مافیا» به گوش میرسد، ناخودآگاه تصویر «مارلون براندو» در فیلم پدرخوانده ساخته «فرانسیس فورد کاپولا» در ذهن نقش میبندد. کتاب Godfather نوشتهی «ماریو پوزو»، اثری جنایی، جذاب، دلهرهآور و سرگرمکننده است، این المانها به خوبی در نسخهی سینمایی فیلم نیز به کار رفته است به طوریکه هر دو فیلم در زمرهی بهترین فیلمهای تاریخ سینما قرار گرفتهاند. فیلمهای سینمایی پدرخوانده (1و 2) برندهی جایزهی اسکار بهترین فیلم شدند و علاوهبر آن فیلم «پدرخوانده 2» جایزهی اسکار بهترین فیلنامه را نیز توانست کسب کند.
3- فیلم های هری پاتر (2002-2011)، براساس کتاب شاهکار جی کی رولینگ
مجموعه فیلم که اقتباسی از کتاب های Harry Potter است، 4 کارگردان مختلف و دو نویسندهی معتبر را به کار گرفته است. با توجه به اینکه مجموعه فیلم، 8 قسمت شد لذا ویرایش کوچکی در داستان «جی کی رولینگ» صورت گرفت. اما بهطور کلی فیلمها به داستان کتابها وفادار هستند و صحنهها و شخصیتها به همان صورتیکه رولینگ در کتابها در نظر داشته، تکامل پیدا کردهاند. فیلمها بهترین اقتباس برای کسانی هستند که میخواهند هرچه را که خواندهاند حالا در قاب تصویر ببینند.
4- فیلم باشگاه مشتزنی (1999)، براساس داستانی مالیخولیایی
اقتباس «دیوید فینچر» از کتاب Fight Club با اینکه تفاوتهایی با رمان «چاک پالانیک» دارد اما به آن وفادار است. در فیلم، قسمتهای مختلف رمان وجود دارد اما بخشهایی بیشتر مورد توجه قرار گرفته و قسمتهایی دیگر به صورت جزئی وارد داستان شدهاند. رمان باشگاه مشتزنی «پالانیک» دربارهی خشونت و ناامیدی است در حالیکه در نسخهی سینمایی تمرکز اصلی داستان بر فرهنگ مصرفگرایی و مردانگی قرار گرفته است. همچنین فینچر برای روایت بهتر داستان از صدای شخصیت اصلی به عنوان گوینده در سراسر فیلم استفاده کرده است. بازیهای دیدنی «برد پیت»، «ادوارد نورتون» و «هلنا بونهم کارتر» باعث جذابیت هرچه بیشتر فیلم شده است.
5- فیلم زنان کوچک (2019)، بر اساس کتاب شاهکار ادبیات زنان
با وجود اینکه نسخهی سینمایی کتاب Little Women نتوانست سهمی از جوایز اسکار داشته باشد اما بدون شک «گرتا گرویگ» نسخهی سینمایی بسیار جذابی از رمان «لوییزا می آلکات» را روانهی سینماها کرده است. گرویگ، با اضافه کردن یک پیچ داستانی کوچک به قصهی کلاسیک کتاب، توانسته آن را به خوبی به روز کند. کتاب و فیلم دربارهی خلاقیت، شجاعت و تلاش زنان است.
6- فیلم جادگر شهر اُز (1939)، براساس کتاب فانتزی و ماجراجویی
فیلم بر اساس کتاب The Wizard of Oz نوشته «فرانک باوم» ساخته شده است. کتاب «جادگر شهر اُز» فانتزی کودکانهای است اما اقتباس کتاب چنان جذابیتی دارد که همچنان پس از گذشت 80 سال از ساخت آن، دیدنی است. نسخهی سینمایی داستان توانسته به خوبی تصورات و توصیفات نویسندهی کتاب را به نمایش بگذارد. فیلمی مملو از رنگهای مختلف که هر جز از تصویر زیبایی خاص خود را دارد و با هر بار دیدن دوبارهی آن میتوان زیباییهای جدیدی را کشف کرد. جذابیتهای بصری غنی فیلم باعث ماندگاری همیشگی آن شده است.
7- فیلم بازمانده روز (1993)، براساس داستان یک پیشخدمت فداکار
اقتباس «جان ایوری» از کتاب The Remains of the Day، ساختاری شبیه داستان کتاب دارد ولی در روایت داستان تفاوتهایی رقم زده است. رمان «کازوئو ایشی گورو» اول شخص است و از زبان سرپیشخدمت «استیونز» است در حالیکه در نسخهی سینمایی، داستان از زبان شخصیتهای مختلف به صورت یکسان روایت میشود تا با ابعاد بیشتری از شخصیت استیونز آشنا شویم. پایان فیلم نسبت به کتاب تلختر است که برای تناسب بیشتر با فضای سرد فیلم است. کتاب بازمانده روز داستان پیشخدمتی به نام «استیونز» است که پس از 34 سال خدمت ارباب خود را از دست میدهد و حالا باید با ارباب جدیدی کار کند. ارباب جدید، او را به سفر 6 روزه برای استراحت میفرستد. طی این سفر، او خاطرات خود را مرور میکند و به این فکر میکند که آیا این همه وفاداری و تعهد ارزشش را داشته است؟
8- فیلم های ارباب حلقهها (2001-2003)، براساس کتابهای فانتزی تالکین
سه گانهی «ارباب حلقهها» براساس کتاب های The Lord of the Rings بین سالهای 2001 تا 2003 در سینماهای سراسر دنیا به نمایش درآمد. «پیتر جکسون» کارگردان مجموعه فیلمهای ارباب حلقهها، فیلمها را بسیار وفادار به کلاسیک حماسی فانتزی «تالکین» ساخته است. اما، طرفداران کتابها معتقد هستند که در نسخه سینمایی به اندازهی کافی به «تام بومبادیل» پرداخته نشده است. جکسون، به کمک جلوههای ویژهی کامپیوتری به طرز شگفتآور و باورپذیری، داستان و رویدادهای فانتزی کتابها را بدون لطمهای به خط داستان ارباب حلقه ها به تصویر کشیده است.
9- فیلم آرزوهای بزرگ (1946)، براساس کتاب جاودانه چارلز دیکنز
«دیوید لین» اقتباس باشکوهی از کتاب Great Expectation را در سال 1946 روانهی پردهی سینماها کرد. تبدیل کتابهای دیکنز به آثار سینمایی کار بسیار سخت و پر چالشی است. رمانهای دیکنز طولانی، دارای شخصیتهای متعدد و اغلب به صورت سریالی هستند. اما دیوید لین با هنرمایی تمام توانسته فیلمنامه را به خوبی مدیریت کند تا داستان کتاب و شخصیتها را بدون اینکه خللی در داستان کتاب ایجاد کند، در دو ساعت فیلم خلاصه کند. پس از 70 سال، همچنان فیلم بهعنوان اثری مدرن و وفادار به کتاب شناخته میشود.
10- فیلم اتاق (2015)، براساس داستانی دلهرهآور
«اما داناهیو» نویسندهی کتاب Room، پیش از انتشار کتاب به این دلیل که میدانست داستان آن برای تولید فیلم سینمایی بسیار جذاب است فیلنامهی اتاق را نوشت. نسخهی سینمایی رمان اتاق به اثری درخشان با بازی «بری لارسون» و «جیکوب ترمبلی» تبدیل شد. کارگردان فیلم «لنی آبراهامسون» تصمیم گرفت تا از یک اتاق برای فیلمبرداری داستان استفاده کند و هیچ تصویری از فضای بیرون نمایش ندهد تا به فضای دلهرهآور و ترسناک کتاب نزدیک شود.
11- فیلم دیوانهای از قفس پرید (1975)، براساس داستانی در یک آسایشگاه روانی
اقتباس «میلوش فورمن» از کتاب One Flew Over the Cuckoo’s Nest (پرواز بر فراز آشیانه فاخته) نوشتهی «کن کسی» نماد اقتباس سینمایی از یک اثر ادبی است که خیلی وفادار به متن اصلی کتاب نیست اما توانسته به عنوان اثری مستقل اعتبار زیادی کسب کند. فیلم تمرکز داستان را از «هالکینگ، رییس خاموش» (که در رمان داستان از زاویهی دید او روایت میشود) به «مک مورفی» پیشبینی ناپذیر با بازی درخشان «جک نیکلسن» تغییر داده است. در فیلم مک مورفی خشنتر از کتاب نیز نشان داده شده است. با وجود تمامی تغییرات، نسخهی سینمایی اثر، برندهی 5 جایزه اسکار شد و به یکی از تاثیرگذارترین فیلمهای تاریخ سینما تبدیل شد.
12- فیلم سکوت برهها (1991)، براساس داستان یک آدمخوار
فیلم سینمایی سکوت برهها ساختهی «جاناتان دم» براساس کتاب The Silence of the Lambs، در بسیاری از جهات شبیه به رمان است. اما دو عامل بسیار مهم به آن اضافه شده است: «جودی فاستر» و «آنتونی هاپکینز». بازی بینظیر این دو بازیگر سبب شده است تا فیلم جذابیتی مثال زدنی پیدا کند، به گونهای که فیلمی ترسناک و پیچیده به اثری برای عموم مردم تبدیل شده و بسیاری از مردم پس از دیدن فیلم به خوبی با شخصیتهای داستان همزادپنداری کنند.
13- فیلم آسیاییهای خر پول (2018)، براساس داستان عاشقانهای آسیایی
کتاب Crazy Rich Asians نوشتهی «کوین کوان»، کمدی عاشقانهای در آسیای مدرن است که در سال 2013 منتشر شد. 5 سال پس از آن فیلمی به کارگردانی «جان ام. چو» از داستان کتاب اقتباس شد. فیلم سینمایی «آسیایی های خر پول» خیلی سریع مورد توجه همگان قرار گرفت و توانست جوایز متعددی را کسب کند. هدف از نوشتن کتاب و ساختن فیلم نشان دادن آسیای مدرن و پیشرفته است تا بتواند تصور همگان دربارهی آسیا به عنوان قارهای کهن و سنتی را تغییر دهد. نظر مثبت منتقدین باعث شد که توجهات و کنجکاوی مردم دربارهی رمان دوباره شدت بگیرد.