چگونه کتابخوان حرفهای شویم؟ | مصاحبه با سیاوش صمدی

با گسترش روزافزون استفاده از شبکههای اجتماعی و محتوای بصری و متنی جذابی که این پلتفرمها در اختیار کاربران قرار میدهند، این پرسش مطرح میشود که چگونه میتوان همچنان ادبیات را بهعنوان منبعی اصلی برای افزایش سطح آگاهی، لذت بردن و همچنین تقویت زبان انگلیسی انتخاب کرد. بسیاری از زبانآموزان میپرسند چگونه کتاب بخوانیم تا به یک کتابخوان حرفهای تبدیل شویم و ویژگیهای یک کتاب خوب چیست. پاسخ به این پرسشها و همچنین موضوع انتخاب بهترین رمان انگلیسی متناسب با سطح زبان، باعث شد تا برای دومین بار گفتوگویی با سیاوش صمدی ترتیب دهیم که در آن اطلاعاتی مفید برای زبانآموزان ارائه میشود. در ادامه همراه فروشگاه کتاب انتشارات جنگل باشید.
شناخت انواع داستانها در ادبیات؛ راه ورود به دنیای کتابخوانی حرفهای
برای پاسخ به سؤال «چگونه به یک کتابخوان حرفهای تبدیل شویم»، ابتدا باید انواع داستانها را بشناسیم و بدانیم چه نوع داستانی برای ما مناسب است. بهطور کلی، داستان یا همان Fiction در ادبیات به دو دسته تقسیم میشود:
۱) Commercial Fiction یا ادبیات تجاری که با اصطلاح «ادبیات فرار» نیز شناخته میشود؛ این نوع داستان برای جذب مخاطبان بیشتر و درنتیجه فروش بالاتر نوشته میشود. این آثار عمق زیادی ندارند و هدف اصلی آنها لذتبخشی و سرگرمی است. ارائه تصویری زیبا و فانتزی از جهان، پوشاندن حقیقت و جدا کردن مخاطب از زندگی واقعی، از ویژگیهای اصلی این نوع ادبیات است. داستانهای جنایی یا عاشقانه خطی اغلب در این دسته قرار میگیرند.
۲) Literary Fiction یا نثر ادبی، نوعی داستان است که به دید مخاطب نسبت به زندگی عمق بیشتری میبخشد و او را به مشاهده حقایق نزدیکتر میکند. در این نوع آثار با شخصیتهایی روبهرو میشویم که ممکن است شبیه خودمان باشند، دردها و اشتباهاتی مشابه ما داشته باشند و تصویری از یک روز عادی یک انسان عادی را نشان دهند.
راه تشخیص ادبیات فرار از نثر ادبی؛ مرزی باریک برای کتابخوانهای حرفهای
پاسخ به این سؤال ساده نیست؛ زیرا گاهی با داستانی روبهرو میشویم که ظاهراً فاقد محتوای عمیق ادبی است، اما مخاطب را به تفکر وامیدارد. برای مثال، کتاب Uncle Tom’s Cabin (کلبه عمو تم) در ظاهر ساده است اما مسئله نژادپرستی را بهخوبی منعکس میکند. در مقابل، کتابی مثل Jane Eyre (جین ایر) از نظر متن ادبی قوی است اما از لحاظ مفهومی چندان برجسته نیست. هرچه بیشتر مطالعه کنیم، مهارت ما در تشخیص این دو نوع داستان افزایش مییابد.
فاکتورهای اصلی تشخیص ادبیات فرار
برای آنکه بتوانیم ادبیات فرار را از نثر ادبی تشخیص دهیم، لازم است به برخی ویژگیهای مشترک در این نوع آثار توجه کنیم. هرچند مرز بین این دو گاهی باریک و تشخیص آن دشوار است، اما ادبیات فرار معمولاً الگوها و ساختارهای مشخصی دارد که با دقت در آنها میتوان ماهیت داستان را بهتر درک کرد. این فاکتورها به ما کمک میکنند تا هنگام مطالعه، رویکرد نویسنده و هدف او از نگارش اثر را بسنجیم.
- قهرمانسازی: در ادبیات تجاری، قهرمانی واضح و کلیشهای وجود دارد که رسالتش مبارزه با بدیها و رساندن پیامی اخلاقی است. این شخصیتها معمولاً حس همذاتپنداری بالایی ایجاد میکنند.
- روایت یا طرح داستان: داستانهای این دسته پر از فراز و نشیب و اتفاقات هیجانانگیز هستند و بهگونهای نوشته میشوند که مخاطب نتواند کتاب را زمین بگذارد.
- پایان داستان: این آثار معمولاً پایانی خوش دارند و همه چیز به نفع شخصیتها تمام میشود، بدون آنکه نقطه ابهامی باقی بماند.
- پند داستان: ادبیات تجاری غالباً یک یا دو پیام اخلاقی روشن دارد که از طریق رفتار شخصیتها منتقل میشود.
چگونه کتاب بخوانیم؛ راههای تبدیل شدن به کتابخوان حرفهای
کتابخوانی یک عادت است و عادت نیازمند تمرین و تکرار. این روند نیاز به ذهنی باز دارد؛ زیرا در نثر ادبی ممکن است با موقعیتهایی روبهرو شویم که خلاف ارزشها و معیارهای زندگی ما باشند.
برای حرفهای شدن در کتابخوانی باید پرسشگر باشیم و درباره عملکرد شخصیتها کنجکاوی کنیم، بدون اینکه زود قضاوت کنیم. بهعنوان نمونه، در کتاب ۱۳ Reasons Why (سیزده دلیل برای اینکه) کاراکتر اصلی رفتارهایی دارد که شاید با ارزشهای ما همخوانی نداشته باشد، اما باید دلیل آن را جستوجو کنیم.
یکی دیگر از روشهای مهم، خواندن یک کتاب بیش از یکبار است. در بار اول بیشتر به لذت خواندن توجه داریم، اما در دفعات بعد میتوانیم به جزئیات و لایههای عمیقتر اثر پی ببریم. مثلاً کتاب The Catcher in the Rye (ناتور دشت) در مطالعه مجدد معنا و عمق بیشتری پیدا میکند.
خواندن کتابهای فلسفی به زبان انگلیسی؛ چه کتابی برای شروع مناسب است؟
برای ورود به دنیای فلسفه بهتر است با کتابهای مقدماتی آغاز کنیم. Sophie’s World (دنیای سوفی) نمونهای عالی برای شروع است. نکته مهم این است که محتوای کتاب را با تاریخچه و شرایط زمانی نگارش آن بسنجیم، نه صرفاً با شرایط امروز.
زمان مطالعه رمان زبان انگلیسی در طول روز؛ روزی چند صفحه کتاب بخوانیم؟
میزان مطالعه بستگی به هدف شما دارد. اگر هدف تقویت زبان است، بهتر است متناسب با سطح خود هفتهای یک کتاب بخوانید و همیشه یک سطح پایینتر از سطح واقعی خود انتخاب کنید. مثلاً زبانآموزان سطح Upper-Intermediate بهتر است کتابهای سطح Intermediate را بخوانند.
اما اگر هدف لذت بردن و عادتسازی است، زمان مطالعه کاملاً به خودتان بستگی دارد؛ برخی در یک هفته کتابی را تمام میکنند و برخی طی چند ماه.
معرفی چند رمان زبان انگلیسی برای تقویت مهارت زبان و کتابخوان حرفهای شدن
برای شروع، خواندن Novellaها و داستانهای کوتاه از نویسندگان مطرح توصیه میشود و رمانهای بلند در اولویت بعدی قرار میگیرند. خواندن چند کتاب از یک نویسنده خاص نیز به شناخت سبک و خط فکری او کمک میکند.
برخی پیشنهادها برای شروع:
- کتاب The Catcher in the Rye (ناتور دشت) – اثر J.D. Salinger
- کتاب The Great Gatsby (گتسبی بزرگ) – اثر F. Scott Fitzgerald
- کتاب The Death of Ivan Ilyich (مرگ ایوان ایلیچ) – اثر Leo Tolstoy
- کتاب The Snows of Kilimanjaro (برفهای کلیمانجارو) – اثر Ernest Hemingway
- کتاب The Most Dangerous Game (خطرناکترین شکار) – اثر Richard Connell