۶ نکته مهم برای آموزش کودک دوزبانه
احتمالا تا الان با کودکانی برخورد کرده‌اید که علاوه‌بر زبان مادری، می‌توانند به یک زبان دیگر هم حرف بزنند. شاید از نظر شما چنین کودکانی خیلی باهوش هستند یا استعدادی عجیب و غریب دارند. اما واقعاً اینطور نیست. پرورش کودکی دو زبانه، فقط نیاز به برنامه‌ریزی و زمان کافی دارد. چون همه کودکان استعداد بی‌نظیری در یادگیری زبان دارند. والدین کودکان دو زبانه فقط از این فرصت طلایی استفاده کرده و موفق شده‌اند. پس شما هم اگر راه درستش را بدانید، به‌راحتی می‌توانید به همراه کودک‌تان قدم در این مسیر جذاب بگذارید. ما در این مقاله از سایت جنگل نقشه راه را در اختیار شما می‌گذاریم و درباره این که چگونه کودکی دو زبانه پرورش دهیم صحبت می‌کنیم. پس اگر این موضوع برای‌تان تبدیل به یک دغدغه شده، این مقاله از سایت جنگل برای شماست.
برای دو زبانه شدن کودکان چه مسیری را باید طی کنیم؟
پرورش کودک دوزبانه زمانی میسر می‌شود که طبق اصول باشد؛ رعایت نکاتی که در ادامه به آن‌ها می‌پردازیم باعث می‌شود که فرزندتان بتواند به‌راحتی به زبان دوم هم مثل زبان مادری‌اش مسلط شود. اما نکته‌ای که بسیار اهمیت دارد و در ابتدای کار باید بگوییم این است که قبل از هرکاری نگرانی‌تان را در مورد مسائل حاشیه‌ای دوزبانه شدن کودک خود رها کنید و تمرکزتان را روی بالابردن مهارت فرزندتان بگذارید. اصولاً والدین نگرانی‌هایی در این خصوص دارند مثل اینکه نکند بچه گیج شود، نکند این موضوع باعث شود که دیرتر به حرف بیفتد و دغدغه‌هایی از این دست!
هر زمانی که شد و بچه در هر سنی که بود، تلاش کنید و از تلاش کردن خسته نشوید. بدانید که یادگیری زبان برای بچه‌ها هرچه در سنین پایین‌تر اتفاق بیفتد، راحت‌تر خواهد بود. پس چه بهتر که والدین قدر این فرصت را بدانند و خیلی زود یک برنامه آموزشی مناسب برای کودک‌شان در نظر بگیرند.
می‌دانید که از چه راه‌هایی می‌توان کودکان را به یادگیری زبان علاقه‌مند کرد؟
۱- فقط یکی از والدین باید به زبان دوم با کودک صحبت کند
اولین نکته‌ای که باید به آن توجه شود این است که همیشه یکی از والدین باید به زبان دوم با کودک حرف بزند و هیچ‌وقت زبان خودش را تغییر ندهد. اصولاً بچه‌ها ساده‌ترین راه و آسانترین زبان را برای حرف زدن انتخاب می‌کنند.
وقتی یکی از والدین به زبان فارسی حرف بزند و دیگری گاهی انگلیسی، گاهی فارسی صحبت کند، چون زبان فارسی برای کودک آشناتر است و آن را بیشتر می‌شنود، زبان فارسی را انتخاب می‌کند.
در این صورت تلاش نمی‌کند کلمه‌هایی که در زبان دوم یاد گرفته را استفاده نماید تا با تکرار و تمرینش ملکه ذهنش شود. در نتیجه دو زبانه شدن کودک موفقت‌آمیز نخواهد بود.
۲- کارهای روزمره را با زبان دوم توصیف کنید و مدام با کودک حرف بزنید
کارهایی که در طول روز با بچه انجام می‌دهید مثل بازی کردن، کارتون دیدن، کتاب خواندن، قصه تعریف کردن، آهنگ خواندن، موسیقی شنیدن و… همه با زبان دوم باشد.
به‌طور کلی زبان دوم برای یکی از والدین باید به زبان اصلی تبدیل شود. حرف زدن مداوم با کودک باعث می‌شود که کلمات در ذهنش ثبت شوند و او سریع‌تر به زبان دوم مسلط گردد.
۳- آواز خواندن در پرورش کودک دو زبانه کمک شایانی می‌کند
اصولا بچه‌ها موسیقی را دوست دارند و از آن انرژی می‌گیرند؛ به همین دلیل به شنیدن آن واکنش مثبت نشان می‌دهند.
گوش دادن به آواز باعث می‌شود که دایره واژگان کودک افزایش پیدا کند، مهارت شنیداری و تفکر انتقادی در او پرورش یابد و ذهنش با ساختار گرامری زبان دوم بیشتر آشنا شود.
سعی کنید در کنار بازی کردن با کودک، آواز بخوانید و زمانی را به شنیدن موسیقی و رقصیدن با کودک خود اختصاص بدهید.
از معجزه موسیقی در آموزش زبان به کودکان چیزی می‌دانید؟
۴- ساختارهای گرامری را با بازی به کودک خود آموزش دهید
برای دوزبانه شدن کودک خود سعی کنید در حین بازی کردن و انجام کارهای روزمره، یک جمله را به شکل‌های مختلفی بیان کنید تا او متوجه ساختار متفاوت جمله‌ها بشود. اگر تنها از یک ساختار ساده برای هرچیزی استفاده کنید، کودک نمی‌تواند ابعاد گرامری را درک کند و یاد بگیرد. پس تلاش کنید وقتی در حال شعر خواندن و حرف زدن هستید، یک جمله را با چندین فرم مختلف بیان کنید.
به مثال‌های زیر توجه کنید:
.I have lunch
من ناهار می‌خورم.
.Dad eats lunch
بابا ناهار می‌خورد.
.You have lunch
تو ناهار میخوری.
.We had lunch
ما ناهار خوردیم.
.The lady does not have lunch
خانم ناهار ندارد.
.Mr. likes lunch
آقا ناهار دوست دارد.
۵- هر روز یک کتاب برای کودک‌تان بخوانید
معمولا والدینی که از سنین پایین کودک، به فکر دوزبانه شدن او هستند، به کتاب‌خوان شدن بچه‌هایشان هم اهمیت می‌دهند. برای بچه‌ها به زبانی که می‌خواهید یاد بگیرند، کتاب بخوانید. ممکن است بچه‌هایی که سن خیلی کمی دارند به کتاب‌خواندن علاقه‌ای نداشته باشند اما شما دلسرد نشوید و حتی اندازه ۱۰ دقیقه هم شده، در طول روز برایش کتاب بخوانید. شاید بچه‌ها در ابتدا صددرصد حواس‌شان به شما نباشد اما مطمئناً به مرور زمان توجه‌شان به شما و کتابی که می‌خوانید، جلب می‌شود.
کتاب خواندن مهارت Listening بچه‌ها را قوی می‌کند و آن‌ها را با واژگان و اصطلاحات جدیدی روبه‌رو می‌سازد.
۶- تماشای کارتون به پرورش کودک دو زبانه کمک می‌کند
کودک باید یک‌سوم از زمان بیداری‌اش را در محیطی باشد که در آن زبان دوم حرف اول را بزند. با توجه به اینکه بچه‌ها به دیدن کارتون علاقه دارند، چه سرگرمی بهتر از دیدن کارتون‌های زبان اصلی؟
سعی کنید هر روز یک زمان مشخصی را به کارتون دیدن اختصاص بدهید. اما کارتون‌هایی که کودکان فارسی آن‌ها را دیده‌اند، هرگز به زبان دیگری برای‌شان نگذارید.
بهتر است که اگر آن‌ها از شما سوالی پرسیدند و یا از شما ترجمه خواستند، به آن‌ها جواب ندهید و فقط به «نمی‌دانم» اکتفا کنید. اجازه دهید که بچه‌ها خودشان با کنکاش به معنی کلمات برسند.
دو زبانه شدن کودک چه مزایایی دارد؟
همانطور که پیش‌تر هم به این موضوع اشاره کردیم، آموزش کودک دو زبانه آینده بهتری را برایش رقم می‌زند. چنین کودکانی با موقعیت‌های کاری و شخصی بهتری مواجه می‌شوند و درصورت تمایل می‌توانند مهاجرت کنند. بنابراین موقعیت‌های تحصیلی بیشتری هم در انتظارشان است. علاوه‌بر این، می‌توانند راحت‌تر از دیگران تصمیم بگیرند که در یک کشور پیشرفته زندگی کنند.
کودکان دو زبانه، به‌ویژه کودکانی که زبان دوم‌شان انگلیسی‌ست، می‌توانند تعداد زیادی از بهترین آثار ادبی را به زبان خود نویسنده بخوانند، فیلم‌های انگلیسی را بدون دوبله یا زیرنویس ببینند و مانند افراد بومی با یک لهجه خوب به زبان انگیسی حرف بزنند.
اگر بخواهیم به‌صورت کلی بگوییم، یادگیری زبان دوم باعث می‌شود که آن‌ها محدود به کشور خودشان نباشند، بلکه فراتر بروند و در سطح جهانی زندگی و پیشرفت کنند.
چالش‌ها و معایب دو زبانه شدن کودک چیست؟
طبیعتا کودکی که همزمان دو زبان را یاد می‌گیرد، نسبت به کودکی که فقط یک زبان را می‌آموزد، شرایط متفاوتی دارد. اصولا کودکانی که یک زبانه هستند خیلی سریع‌تر حرف زدن را شروع می‌کنند. درحالی‌که کودکان دو زبانه به زمان بیشتری برای حرف زدن نیاز دارند که البته این امر کاملا طبیعی‌ست. اما ممکن است برخی از والدین نگران این موضوع باشند و برای‌شان دغدغه و نگرانی ایجاد کند.
از طرف دیگر امکان دارد که بچه‌ها دو زبان را با هم ترکیب کنند. یعنی در یک جمله، برخی کلمات را به زبان مادری و برخی دیگر را به زبان دوم تلفظ کنند. اما این اتفاق در یک دوره محدود پیش می‌آید و کمی که بگذرد و دایره لغات بچه‌ها افزایش پیدا کند، به‌راحتی می‌توانند از هر دو زبان به صورت مجزا استفاده کنند.
نکته مهم این است که اگر کودک شما پیشرفت کرد و توانست جمله‌ها را بیان کند، تشویقش نکنید. چون کودک باید متوجه شود که این یک اتفاق عادی‌ست و اصلا نیازی به تشویق و تمرین ندارد. اجازه بدهید که کودک این‌گونه تصور کند که اصلا کار پیچیده‌ای انجام نمی‌دهد و یک روند عادی را پیش می‌برد. پس نحوه پرورش کودکان دو زبانه اهمیت زیادی دارد.
آموزش زبان انگلیسی به کودکان در منزل چگونه ممکن است؟
جمع‌بندی
در این مقاله سعی کردیم به این سوال که چگونه کودکی دو زبانه پرورش دهیم پاسخ بدهیم و راهکارهای لازم برای اجرایی شدن آن را بیان کنیم. بسیاری از مشاوران کودک، مخالف دوزبانه شدن بچه‌ها و بسیاری دیگر موافق آن هستند؛ اما در نهایت این شما هستید که با توجه به تجربه شخصی خودتان و سبک زندگی که دارید، تصمیم می‌گیرید کودک‌تان دو زبانه باشد یا نه!
به‌طور کلی دوزبانه شدن کودکان اگر هم آسیبی داشته باشد، موقتی خواهد بود و تنها چیزی که باقی می‌ماند این است که وقتی کودک بزرگ شود، فارغ از هر دردسر و اذیتی به‌راحتی می‌تواند به دو زبان صحبت کند.
نظر شما چیست؟ با پرورش کودکان دوزبانه موافقید؟
