چگونه می‌توان به کمک تکنیک سایه، زبان جدید آموخت؟

حتما در مسیر یادگیری زبان برایتان پیش آمده که معلم بعد از آموزش، به شما گفته باشد:  بعد از من تکرار کنید! شما هم بدون آنکه بدانید این تکرار کردن چه تاثیری دارد، همان جمله و کلمه را با سرعت معلم و با تقلید از او تکرار می‌کردید.  تکرار کردن دقیقا همان جمله و کلمه‌ای که معلم گفته، شاید به نظرمان کار بیهوده و خسته‌کننده‌ای باشد. اما این کار، یکی از اصلی‌ترین روش‌های یادگیری زبان است که به آن تکنیک سایه یا shadowing می‌گویند. این مقاله را اختصاص داده‌ایم به آموزش تکنیک سایه در یادگیری زبان و می‌خواهیم از زیر و بم آن برایتان بگوییم.

تکنیک سایه shadowing چیست؟

به‌صورت خیلی خلاصه، تکنیک سایه تکرار آنچه شنیده‌اید بالافاصله بعد از گوش دادن است. برای واضح‌تر شدن این تعریف، بگذارید مثالی برایتان بزنیم. فرض کنید آهنگ محبوب‌تان در حال پخش شدن است و شما دارید هم‌پای خواننده، عین جملات و کلماتی که می‌خواند را تکرار می‌کنید. حتی سعی می‌کنید لحن خواننده را در صدایتان منعکس کرده و تک تک حرکات و حرف‌های او را تقلید کنید. در اینجا شما در حال سایه‌زنی هستید.

در یادگیری زبان با تکنیک سایه هم همین اتفاق می‌افتد؛ شما بالافاصله بعد از شنیدن صحبت‌های معلم، موسیقی، پادکست و هر قطعه صوتی دیگری، آن را تکرار می‌کنید. حتی ممکن است معنی تک تک کلماتی که تکرار می‌کنید را ندانید، اما همین تکرار مداوم، گوش و ذهن شما را با تلفظ درست کلمات آشنا می‌کند و تاثیر شگفتی در بالا رفتن سرعت یادگیری زبان می‌گذارد.

روش اجرای تکنیک سایه برای یادگیری زبان

در اینجا می‌خواهیم به شما در دو قدم اساسی آموزش دهیم که چگونه از تکنیک shadowing برای تقویت زبان استفاده کنید:

گام اول: شما به یک قطعه که به زبان انگلیسی (یا هر زبانی که در حال یادگیری آن هستید) باشد نیاز دارید. این قطعه می‌تواند بخشی از یک آهنگ، صدای معلم، اخبار انگلیسی، پادکست، فیلم و غیره باشد. بعد از آماده کردن قطعه، آن را پخش کنید. اگر ابتدای راه یادگیری زبان هستید می‌توانید بیش از یکبار به صدا گوش دهید. مطمئن شوید که کلیت صحبت‌های گوینده را متوجه شده‌اید. اما لازم نیست معنی تک تک کلمات را بدانید. وقتی درک کلی‌ای از مفهوم صحبت‌ها به‌دست آوردید، به سراغ قدم بعدی بروید.

گام دوم: حالا صدا را پخش کنید و همزمان با آن، شروع به تکرار کلمات و جملات کنید. سعی کنید کلمات را دقیقا مشابه صدا ادا کنید و به تلفظ، استرس کلمات و لحن گوینده توجه کنید. دقت کنید که تقلید درست از تلفظ کلمات، یکی از مهم‌ترین نکات در یادگیری زبان به کمک روش سایه است. اگر در حال یادگیری زبان انگلیسی به کمک روش سایه هستید، می‌توانید از کتاب های آواشناسی زبان انگلیسی انتشارات جنگل برای تقویت تلفظ و لهجه‌تان استفاده کنید. این کتاب‌ها درواقع شما را در راه پیشرفت زبان، چند قدم جلوتر می‌اندازند و کمک می‌کنند هنگام استفاده از تکنیک سایه، آوای بسیاری از کلماتی که نمی‌دانید را یاد بگیرید.

در چه مواردی می توان تکنیک سایه را به کار برد ؟

اگر از امروز قصد کرده‌اید از روش سایه برای یادگیری زبان استفاده کنید، حق شماست که بدانید اصلا این تکنیک چقدر موثر است و در چه مواردی می‌توان آن را به کار برد؟ دلایل زیر جواب سوال شما را در بر دارد.

۱- استفاده از تکنیک سایه برای یادگیری لغات جدید

وقتی در حال گوش دادن به زبان اصلی هستید، ذهن شما ده‌ها کلمه جدید یاد می‌گیرد و این کلمات با تکرار، در حافظه شما ثبت می‌شوند. یکی از اصلی‌ترین دانش‌های هر زبان، داشتن دایره لغات گسترده است. حالا تکنیک سایه شما را در این راه همراهی می‌کند.

در راه یادگیری لغات جدید با روش سایه حتی می‌توانید از کتاب های فرهنگ لغت انتشارات جنگل استفاده و معنی کلماتی که نمی‌دانید را در دیکشنری‌های انگلیسی به انگلیسی جستجو کنید.

۲- یادگیری تلفظ صحیح واژگان با تکنیک سایه

برای اینکه لهجه خوبی داشته باشید و طبیعی صحبت کنید، باید با تلفظ صحیح کلمات آشنایی داشته باشید. سایه‌زنی به شما کمک می‌کند ابتدا تلفظ صحیح کلمات را از زبان یک فرد حرفه‌ای بشنوید، سپس خودتان تا جایی که تلفظ را حفظ شوید، آن را تکرار کنید.

۳-  استفاده از تکنیک سایه برای افزایش اعتمادبه‌نفس هنگام صحبت کردن 

تمام مواردی که پیش‌تر به آن‌ها اشاره کردیم، در نهایت باعث تقویت اعتمادبه‌نفس شما موقع صحبت کردن می‌شود. وقتی تلفظ صحیح کلمات را می‌دانید و با تکرار توانسته‌اید زبان بدن‌تان را موقع صحبت کردن تقویت کنید، دلیلی ندارد که از صبحت کردن بترسید.

۴- آشنایی با ساختار جملات زبان به کمک تکنیک سایه

یکی از تمرین‌های بنیادین یادگیری زبان، تکرار جملات براساس ساختار درست است. به‌کار بردن درست جای فاعل و فعل و مفعول و دیگر ارکان جمله، با کمک روش سایه کاملا امکان‌پذیر است.

فواید تکنیک سایه برای مکالمه زبان (speaking)

مجموع صحبت‌هایی که کردیم به اینجا ختم می‌شود تا بگوییم تکنیک سایه، به‌صورت شگفت‌آوری به تقویت مکالمه زبان منتهی می‌شود. صحبت روان و شمرده به زبان اصلی، نیازمند تقلید درست از آواها و همینطور ساختار جملات است. تکنیک سایه این امکان را به شما می‌دهد که به‌جز استفاده درست و اصولی از جملات، آن‌ها را با احساس بیان کنید و همینطور مکالمه موثری با دیگران داشته باشید. همچنین به‌دنبال تکنیک سایه، شما شیوه صحیح ادای کلمات و آواها را یاد می‌گیرید و می‌توانید مانند یک انگلیسی‌زبان حرفه‌ای صحبت کنید. همین امر اعتماد به‌نفس شما را برای صحبت کردن بالا می‌برد.

فواید تکنیک سایه برای ارتقا مهارت شنیداری (listening)

شنیدن مکرر باعث تقویت گوش‌ها می‌شود. یکی از توصیه‌های همیشگی معلم‌های زبان به زبان‌آموزان، گوش دادن به موسیقی، پادکست، اخبار و همینطور داستان‌های صوتی زبان است. حالا وقتی این گوش دادن با تکرار کردن همراه باشد، اثربخشی چندین برابر خواهد شد. مثلا شما می‌توانید با استفاده از روش‌های آموزش زبان انگلیسی با اخبار ، ابتدا اخبار زبان اصلی گوش کنید، سپس همراه گوینده خبر، جملات و کلمات را تکرار کنید.

راه های اجرای تکنیک سایه

شاید تا اینجای مقاله برایتان سوال پیش آمده باشد که تکنیک سایه را بدون متن باید استفاده کرد؟ اگر جلویمان نوشته باشد و سعی کنیم حرف‌های گوینده را تکرار کنیم، موفق نمی‌شویم؟

خوشبختانه باید بگوییم که روش سایه زنی با استفاده از متن هم امکان‌پذیر است که در ادامه آن را معرفی می‌کنیم. به جز راه‌های سایه‌زنی با متن و بدون متن، می‌خواهیم دو روش دیگر یعنی تمرین تکنیک سایه هنگام حرکت و ورزش و تکنیک سایه به همراه زبان بدن هم معرفی کنیم.

۱- تمرین با تکنیک سایه با استفاده از متن و بدون متن

پیش از شروع به گوش دادن، متن سخنرانی، مطلب آموزشی، متن آهنگ و … را تهیه کنید. این متن در واقع کمکی برای درک بهتر مطلب است. صدا را پخش کنید و با دقت به آن گوش دهید. همزمان از روی متن یکبار بخوانید. سعی کنید معنی جملات گوینده را از روی متن متوجه شوید. وقتی احساس کردید به اندازه کافی به صحبت‌ها تسلط پیدا کرده‌اید، سعی کنید دقیقا شبیه گوینده، متن را بخوانید. کلمات را شبیه گوینده ادا کنید و لحن او را هنگام خواندن از روی متن منعکس کنید.

برای شروع می‌توانید از داستان های سطح بندی شده انتشارات جنگل استفاده کنید و براساس سطح زبان خود، از مبتدی تا پیشرفته، روش سایه را با خواندن کتاب داستان های سطح‌بندی شده و گوش دادن به فایل صوتی آن‌ها انجام دهید.

سایه‌زنی بدون متن همان روش مرسوم استفاده از تکنیک shadowing است. همانطور که در ابتدای مقاله اشاره کردیم، در روش بدون متن باید به حرف‌های گوینده گوش دهید تا جایی‌که مطمئن شوید مفهوم کلی حرف‌های او را متوجه شده‌اید. سپس یکبار دیگر صوت را پخش کنید و با فاصله کمی از گوینده، عین جملات و کلمات او را تکرار کنید.

۲- تمرین تکنیک سایه هنگام حرکت و ورزش

وقتی در حال ورزش یا راه رفتن و دویدن هستید، سطح انرژی بدن بسیار بالا می‌رود و ذهن هوشیارتر می‌شود. اینجا وقت آن است که فرصت را غنیمت بشمارید و از تکنیک سایه جهت یادگیری زبان استفاده کنید. اما چگونه؟ کافی‌ست هنگام فعالیت بدنی، به قطعه صوتی زبان گوش دهید و مانند مراحلی که قبلا اشاره کردیم، از گوینده تقلید و عین جملات و کلمات را مانند لحن او تکرار کنید. دقت داشته باشید که اگر امکان تکرار با صدای بلند برایتان وجود ندارد، می‌توانید در ذهن خودتان این کار را انجام دهید.

۳- تکنیک سایه به همراه زبان بدن

اگر می‌خواهید واقعا یک زبان‌آموز حرفه‌ای شوید و مانند بومیان زبان مقصد صحبت کنید، لازم است که هنگام صحبت کردن با بدن‌تان راحت باشید و طبیعی جلوه کنید. برای روان صحبت کردن و ایجاد ارتباط موثر، بدن‌تان هم باید صحبت کند. اگر حالتی معذب داشته باشید، راه ارتباط با دیگران برایتان مسدود می‌شود. چه در زبان مادری چه در زبان‌های دیگر، سعید کنید اعتمادبه‌نفس خود را بالا ببرید و با قدرت صحبت کنید. هنگام سایه زدن برای تقویت زبان ، حتما به حرکات بدن خصوصا دست‌هایتان دقت کنید.

آخرین نکات

دقت کنید که همه آنچه در این مطلب آموزشی گفتیم، فرد به فرد ممکن است متفاوت باشد. برای مثال یک زبان‌آموز ممکن است تکنیک سایه را با متن بهتر انجام دهد و یکی بدون متن. همچنین انتخاب نوع محتوای صوتی برای یادگیری زبان برعهده خود شماست. خبر، پادکست، موسیقی، فیلم، سخنرانی و ده‌ها نوع دیگر از انواع محتوا وجود دارند که می‌توانید با استفاده از آن‌ها، تکنیک سایه را امتحان کنید. پس یادگیری زبان با روش سایه تنها محدود به صحبت‌های معلم نمی‌شود. خلاقیت خودتان را چاشنی راه کنید و راهی را بروید که بهتان احساس بهتری می‌دهد.