انتخاب یک کتاب از بین کتاب‌های مختلف همیشه چالش برانگیز است. در این مطلب از دلایلی که باعث انتخاب یک کتاب برای خرید و خواندن می‌شوند صحبت کردیم.
دوراهی یا چندراهی انتخاب یکی از معضلات همیشگی ما هنگام خرید کتاب است. چگونه یک کتاب را از بین چندین کتاب انتخاب کنیم؟ با این وجود، زمانیکه هرکدام از ما می‌خواهیم کتابی بخریم احتمالا چندین دلیل در ذهن برای انتخاب داریم که ما را برای برداشتن یک کتاب خاص از قفسه‌ی کتاب به جلو هل می‌دهند. در این مطلب 10 عامل که معمولا افراد برای خرید یک کتاب در ذهن دارند معرفی شده است.
- کتاب تجربه و حادثه‌ای را روایت کند که برای ما عجیب و دور از ذهن است.
یکی از جذاب‌ترین نکات کتاب‌خوانی این است که می‌توان با مطالعه‌ی آن‌ها، زندگی‌های مختلفی را تجربه کرد. از رابطه یک پیرمرد بد اخلاق سوئدی با یک زن مهاجر ایرانی گرفته (در رمان مردی به نام اوه A Man Called Ove) تا داستان یک کارگاه خصوصی دائم الخمر و ناتوان که همیشه شکست می‌خورد (در رمان عامه پسند Pulp). ما می‌خواهیم که در کتاب‌ها زندگی کنیم و هرچه این زندگی از داستان‌های روزمره ما دورتر باشد قطعا تجربه‌ی جذاب‌تری را برای ما رقم خواهند زد.
- طراحی جلد زیبای کتاب
همه‌ی ما سر این موضوع اتفاق نظر داریم که محتوای کتاب مهم است، اما آیا می‌توانیم به‌طور کامل طرح روی جلد کتاب را در نظر نگیریم؟ نه، قطعا نمی‌توانیم. یک کتاب بدون محتوا به طور حتم با زیباترین طرح روی جلد و بهترین کیفیت چاپ باز هم موفقیت چندانی نخواهد داشت. اما می‌توان امکان موفقیت یک کتاب خوب را با یک طرح جلد مناسب و زیبا چندین برابر افزایش داد. کتاب های هری پاتر در طول سالیان انتشار و نوبت‌های چاپ مختلف دارای طرح جلد‌های مختلف بوده‌اند و می‌توان مشاهده کرد که هربار که طرح جلد جذاب‌تری داشته‌اند، فروش بهتر و موفقیت بیشتری کسب کرده‌اند. هر دوی کتاب‌های زیر جلد ششم مجموعه کتاب‌های هری‌پاتر با نام هری پاتر و شاهزاده دو رگه Harry Potter and the Half-Blood Prince هستند اما آیا از نظر طرح روی جلد هر دو به یک اندازه جذاب هستند؟
- دیگران درباره‌ی کتاب صحبت کنند
حتی نقدهای منفی هم می‌توانند باعث افزایش شهرت یک کتاب و در نتیجه انتخاب آن برای خرید شوند. در بسیاری از موارد توقیف کتاب‌ها باعث فروش بیشتر آن‌ها می‌شود و چه بسا بعضی از نویسندگان از توقیف کتاب‌هایشان استقبال هم بکنند. همچنان هم معرفی و تبلیغ زبانی کتاب‌ها، قدرتمند‌ترین روش برای متقاعد کردن افراد برای خرید یک کتاب خاص است و همه‌ی ما دوست داریم کتاب‌هایی را از قفسه برداریم که قبلا درباره‌ی آن‌ها شنیدیم. خواندن نقد در سایت‌‌هایی مثل گودریدز و آمازون نیز می‌تواند در خرید کتاب زبان بسیار مفید باشند.
- کتاب دارای داستانی باشد که ما را شگفت‌زده کند
یک قاضی برای بررسی پرونده‌ای فرا خوانده می‌شود که در آن مجرم، پسر 17 ساله‌ای است که به دلیل عقاید مذهبی‌اش از خوردن دارو و درمان شدن پرهیز می‌کند. قاضی باید تصمیم بگیرد که او را مجبور به خوردن دارو برای زنده ماندن کند یا بگذارد تا او بمیرد. در داستانی دیگر، مردی متوجه می‌شود که با رفتن به اتاق پشتی رستوران موردعلاقه‌اش می‌تواند در زمان سفر کند و به سال 1958 برود. مردی از او می‌خواهد تا به آن دوران سفر کند و از کشته شدن «جان اف. کندی» جلوگیری کند. مردی وقتی از خواب بیدار می‌شود متوجه می‌شود که در آسمان دو ماه وجود دارد، او چند لحظه بعد پی می‌برد که وارد دنیایی موازی شده است و از سال 1984 به سال 1Q84 پا گذاشته است. این داستان‌ها جذاب و کنجکاوی برانگیز نیستند؟ همیشه داستان‌های عجیب و غریب، کششی برای خواندن و کشف دنیاهای تازه دارند.
- نویسنده، کتاب دیگری را نوشته که خیلی دوستش داریم
خیلی وقت‌ها دیدن نام نویسنده‌ای بزرگ که قبلا کتابی دوست داشتنی را از او خوانده‌ایم، باعث خرید کتاب دیگری از او می‌شود. برای نمونه کتاب The Institute را انتخاب می‌کنیم به دلیل اینکه قبلا کتاب The Shining را از «استیون کینگ» مطالعه کردیم و دوستش داشتیم. این روش برای انتخاب کتاب‌ها همیشه انتخاب‌های مناسبی را پیش روی ما نمی‌گذارد زیرا در مجموعه آثار بیشتر نویسندگان کارهای ضعیفی هم به چشم می‌خورد. برای مثال، کتاب قلعه حیوانات و کتاب 1984 نسبت به دیگر آثار «جورج اورول» مشهورتر و خواندنی‌تر هستند و شاید دیدن نام اورول روی جلد کتاب‌های دیگر نویسنده، انتخاب جذابی را پیش روی ما نگذارد.
- کتاب متناسب با حال و هوای ما باشد
گاهی اوقات به دنبال کتابی هستیم که متناسب با خلق و خو و احساسات لحظه‌ای ما باشد. مثلا می‌خواهیم یک رمان انگلیسی بخوانیم تا اندکی ما را از استرس‌های روزمره جدا کند و حال خوبی پیدا کنیم. در این شرایط احتمالا به سراغ کتاب‌هایی مثل کتاب پیرمرد صد ساله‌ای که از پنجره فرار کرد و ناپدید شد ( The Hundred Year Old Man Who Climbed Out of the Window and Disappeared ) برویم. زمانیکه عزیزی را از دست دادیم و حس فقدان می‌کنیم انتخاب کتابی مانند «سال تفکر جادویی The Year of Magical Thinking» بسیار مفید خواهد بود. بسیاری از ما تا زمانی که سر حوصله و شاد نباشیم سراغ کتاب‌های سنگین و پیچیده نمی‌رویم.
- ناداستان‌هایی که درباره‌ی یک موضوع جذاب هستند
خواندن ناداستان‌ها اگر درباره‌ی موضوعی جذاب و مفید باشند می‌تواند به اندازه‌ی مطالعه‌ی رمان‌ها لذتبخش باشند. کتاب Mindhunter، شرح خاطرات یک مامور و بازجوی سابق FBI است که با برخی از خطرناک‌ترین متهمان تاریخ مثل «چارلز منسن» سر و کار داشته است. نویسنده دست روی موضوع جذابی گذاشته است که می‌تواند خواننده را برای خرید آن به خوبی مجاب کند. همچنین دانستن اینکه چگونه پروست (نویسنده‌ی فرانسوی) می‌تواند زندگی ما را تغییر دهد با خواندن کتاب «آلن دوباتن» کنجکاوی برانگیز خواهد بود. به طور کلی ناداستان‌هایی که نویسندگان با شور و هیجان آن‌ها را نوشته‌اند بسیار جذاب هستند و انتخاب‌هایی بسیار خوب برای خرید کتاب خواهند بود.
- کتاب بسیار تاثیرگذاری که به عنوان منبع بسیاری از مطالب، استفاده شده است
بسیاری از جملات و اصطلاحاتی که در مکالمه روزانه با افراد مختلف به کار می‌بریم از کتاب‌های بسیار مشهور گرفته شده‌اند. گاهی پیش آمده که در جمعی اصطلاحی را می‌شنویم که برای همه آشنا است اما ما معنا و مفهوم آن را متوجه نمی‌شویم و زمانیکه معنای آن را جست و جو می‌کنیم با کتاب منبع آن آشنا می‌شویم. اینجاست که خواندن آن کتاب برایمان جذاب خواهد شد و احتمالا در کتابفروشی در بین دیگر کتاب‌ها به راحتی برای خرید انتخاب می‌شود.
- کتاب از نظر محتوا و ساختار با آثاری که اغلب مطالعه می‌کنیم، متفاوت است.
با در نظر داشتن این موضوع که بسیاری از افراد کتاب‌خوان ژانرهای مختلف را امتحان می‌کنند و به اصطلاح بین کتاب‌ها پرواز می‌کنند، اما هرکس یک یا چند ژانر موردعلاقه دارد که بیشترین کتاب‌هایی که می‌خواند مربوط به آن‌ها می‌شود. معمولا افراد، آن قدر کتاب‌های یک ژانر خاص یا نویسنده‌ی محبوبشان را می‌خوانند که از آن خسته می‌شوند. وقتی چندین کتاب شبیه به هم، پشت سرهم خوانده شوند ذهن از تکرار خسته خواهد شد و نیاز به یک کتاب متفاوت چه از لحاظ ساختار و چه از لحاظ درون‌مایه خواهد داشت. به همین دلیل هم هست که یکی از دلایل انتخاب و خرید کتاب‌ها، متفاوت بودن آن‌ها با ژانر موردعلاقه‌مان است. وقتی چندین کتاب عاشقانه انگلیسی را خواندیم احتمالا مطالعه‌ی یک کتاب معمایی جنایی انگلیسی می‌تواند لذتبخش باشد.
- کتاب برنده یا نامزد جوایز معتبر باشد
جوایز ادبی و همچنین امتیازهایی که کتاب‌ها از کاربران سایت‌های مختلف و منتقدان دریافت می‌کنند، می‌توانند ملاک خوبی برای انتخاب و خرید باشند. لزوما کتاب‌هایی که جوایز معتبری همچون نوبل، من‌بوکر یا پولیتزر را کسب می‌کنند متناسب با سلیقه‌ی ما نیستند. از این رو، باید توجه داشت که جوایز مهم نباید به تنهایی منجر به خرید کتاب‌ها شوند. بلکه وقتی کتابی را برای خرید انتخاب کردیم با دیدن جوایز آن و همچنین امتیازهایی که بدست آورده، می‌توانیم از تصمیم خود مطمئن شویم.
چه چیزی باعث می‌شود که شما یک کتاب را برای خواندن انتخاب کنید؟ طرح روی جلد کتاب برای شما چقدر اهمیت دارد؟ شما هم تمام زمان کتاب‌خوانی خود را صرف نویسنده و ژانر محبوبتان می‌کنید؟ یا چیزهای دیگری در انتخاب یک کتاب برای شما مهم است؟ نظر خود را با ما (قسمت نظرات، پایین صفحه) در میان بگذارید.