کتاب دود سیگار Moth Smoke اثر محسن حمید Mohsin Hamid

کتاب Moth Smoke (دود سیگار) یکی از آثار «محسن حمید» (Mohsin Hamid) نویسنده مشهور پاکستانی-بریتانیایی است. این رمان که نخستین بار در سال 2000 به چاپ رسید، داستان بسیار خواندنی و جذابی را روایت می­کند به طوری که آن را با کتاب The Great Gatsby (گتسبی بزرگ) هم­‌تراز می­دانند. گتسبی بزرگ یکی از فاخرترین آثار ادبیات مدرن دنیا به حساب می­‌آید.

خلاصه کتاب Moth Smoke

کتاب Moth Smoke روایت شخصی است که «داراشیکوه شزاد» (Darashikoh Shezad) نام دارد. او یک بانک‌دار است که در لاهور پاکستان زندگی می­کند. دارا در برهه‌­ای از زمان با چالش‌­ها و مشکلات بسیار بزرگی روبرو می­گردد. شغلش را از دست می­دهد و بی‌کار می­شود. در این میان با تمام وجودش عاشق همسر یکی از بهترین دوست‌­هایش میشود و تمام این مشکلات او را به سمت مواد مخدر و انواع و اقسام کارهای خلاف می­کشاند. او شخصیت بسیار پرخاشگری دارد که همین مسئله باعث از دست دادن شغلش می­شود. بیکار شدن او، رابطه­‌اش را با تمام آدم­‌های اطرافش قطع می­کند و همین مسئله باعث می­شود که در دنیایی از مشکلات تنها و بی­‌کس بماند. او در فقر بسیار زیادی به سر می­برد اما در عین حال دوست دارد رابطه خود را با دوستان ثروتمندش حفظ کند. مخصوصاً همان دوستی که عاشق همسرش شده­‌است. با این حال در بسیاری از بخش‌­های زندگی‌اش دگرگونی­‌های بزرگی را تجربه می­کند و همین مسئله کنترل زندگی را از دستش خارج می­سازد.

در کنار روایت داستانی جذاب در کتاب Moth Smoke مخاطبان با تصاویر دنیای جدیدی آشنا می­شوند که بسیار متفاوت است. رخدادهای این کتاب در لاهور پاکستان در حال جریان است و به همین دلیل نویسنده داستان را در بسیاری از قسمت­‌ها با جزئیات فراوان روایت می­کند تا خوانندگان درک بهتری از مکان وقوع داستان داشته باشند. کوچه پس کوچه­‌های روستایی، خانواده‌­های سنتی که با فرهنگ­‌های خاص و قدیمی خود زندگی می­کنند و شرایطی که توسط اسلحه کنترل می­شود، در این کتاب با هوشمندی کامل به تصویر کشیده شده‌­است. قاچاق مواد مخدر بسیار مرسوم است و شرایط زندگی برای مردم فقیر به هیچ وجه مساعد نیست.

درباره کتاب Moth Smoke

کتاب Moth Smoke یک پرتره بسیار دقیق از پاکستان حال حاضر را به تصویر می­کشد که شرایط بسیار نگران­‌کننده و عجیبی دارد. این کتاب اولین اثر محسن حمید است و او با همین اثر توانست نام خود را برای همیشه به عنوان یک نویسنده حرفه‌­ای تثبیت نماید. داستان کتاب در 320­صفحه روایت می­شود و می­تواند امتیاز 4.2 از 5 را در سایت آمازون از آن خود نماید. داستان از زبان اول شخص روایت می­شود و به صورت خیره‌­کننده­ای مفاهیم مختلف نابودی و فقدان را درهم می‌­آمیزد. دارا عاشق زنی ثروتمند می­شود که همسر بهترین دوستش است و در بخشی از داستان مجبور می­گردد به بسیاری از گناهان خود اعتراف کند. او فسادهای اخلاقی و مالی زیادی دارد و در برهه­‌ای از زمان خود را وسط ماجراهایی می­بیند که بیرون آمدن از آن­‌ها اصلاً کار ساده‌­ای نیست.

نویسنده با مهارت کامل و با یک دیدگاه بسیار غنی، ماجرایی شرم‌­آور را روایت می­کند و با بینشی نگران‌­کننده از حوادثی سخن می­گوید که نظیر آن را نمی­توان در کتاب­‌های دیگر یافت.

روزنامه «لس­‌آنجلس تایمز» (Los Angeles Times) درباره کتاب می­گوید: «این کتاب حیرت­‌انگیز است. نویسنده در آن داستانی شگفت‌انگیز از کشور اسرارآمیز خود روایت می­کند. »

روزنامه نیویورک تایمز درباره کتاب می­گوید: « داستان کتاب بسیار سریع خوانده می­شود و سراسر نوآوری و خلاقیت است. نویسنده با اعتماد به نفس کامل ما را به سمت جلو هدایت می­کند.»

روزنامه «فیلادلفیا اینکوایرر» (The Philadelphia Inquirer) درباره کتاب می­گوید: «پاکستان با این که هفتمین کشور پرجمعیت جهان به حساب می‌­آید، همه از ادبیات آن غافل شده بودند. اما اکنون، محسن حمید با داستان­‌های فوق­‌العاده خود جای خالی در این زمینه را پر کرده‌­است و به نظر می­رسد تا سال­‌های آینده نیز حرف‌­های زیادی در این زمینه برای گفتن خواهد داشت.»

محسن حمید در این کتاب، کشور پاکستان در دهه نود را به تصویر می­کشد و از فسادهای اخلاقی رایج در آن‌جا می­گوید. در فصل اول نویسنده  سلول­‌هایی از یک زندان را به مخاطبان نشان می­دهد. سپس او مخاطب را با مهارت کامل در جایگاه قاضی قرار می­دهد و از او می­خواهد که درباره گناهکار بودن یا نبودن متهم حاضر، حکم صادر کند. در روند داستان حقایق درباره این متهم مشخص می­شود و مخاطب درک می­کند که آیا درباره او درست قضاوت کرده بود یا خیر.

 محسن حمید با تکیه بر داستان پروانه و شمع، این روایت را پیش می­برد. پروانه‌­هایی که به اشتباه به سمت نورهای مصنوعی جذب می­شوند و وقتی می­فهمند مسیر را اشتباه آمده‌­اند، با تمام وجود تلاش می­کنند مسیر خود را اصلاح نمایند. غافل از آن‌که مسیر بازگشت بسیار سخت است و در نهایت منجر به سقوط آن­‌ها می­گردد.

محسن حمید، درباره نویسنده کتاب Moth Smoke

محسن حمید مشهورترین نویسنده پاکستان است و کتاب­‌هایش تاکنون به زبان‌­های مختلفی درسراسر دنیا ترجمه شده‌­اند. او در 23 ژانویه سال 1971 در شهر لاهور واقع در پاکستان به دنیا آمد. او بخشی از دوران کودکی و جوانی‌­اش را در ایالت متحده آمریکا سپری کرده­‌است. وقتی پدرش برای گرفتن مدرک دکتری در دانشگاه استنفورد و فعالیت به عنوان استاد دانشگاه، به همراه محسن و خانواده­‌اش به آمریکا رفت، او یک پسربچه 3ساله بود. پس از گذشت سال­‌ها وارد یک کارگاه نویسندگی شد که «تونی موریسون» (Toni Morrison) از اساتیدش به حساب می‌­آمد. به همین دلیل حمید مشق نویسندگی را زیر نظر این نویسنده مشهور آمریکایی فرا گرفت و اولین رمان خود را نیز همان‌جا به رشته تحریر درآورد.

پس از آن وارد دانشگاه هاروارد شد و توانست در رشته حقوق فارغ‌­التحصیل شود. سپس در یک کمپانی به عنوان مشاور مدیر مشغول به کار شد و همیشه سعی می­کرد از اوقات فراغتش برای تکمیل کردن اولین رمان خود، استفاده کند. سرانجام این رمان جذاب و خواندنی، که Moth Smoke نام دارد، در سال 2000 تکمیل شد و نام او را بر سر زبان­‌ها انداخت.

از جمه آثار دیگر او می­توان به The Reluctant Fundamentalist (بنیادگرای بی­‌میل)، Exit West (فرار به غرب) و How to Get Filthy Rich in Rising Asia (راه کثیف پولدارشدن در آسیای درحال رشد) اشاره کرد.

نام همسر حمید زهراست و دختری به نام دینا دارند و محل زندگی­شان بین پاکستان، نیویورک، لندن و کشورهای مدیترانه‌­ای از جمله ایتالیا و یونان تغییر می­کند.